Onbekend

Tot vier maanden geleden had ik nog nooit gehoord van Zaho de Sagazan. Wie? Ja, die naam moest ik ook even flink herkauwen, voordat ik hem kon onthouden. Ik kende geen voornaam als Zaho, kende haar muziek evenmin. Die andere Franse zangeres met een Z (twee zelfs), Zaz, kende ik wel en luister ik vaak. Zizi Jeanmaire ken ik ook. Maar Zaho? Haar optreden bij de afsluiting van de Olympische Spelen in Parijs had ik gemist – ook al bevond ik me op dat moment relatief gezien niet ver van Parijs. Maar wel met slechte wifi. We waren – met wat haperingen – getuige van het wonder van Sifan Hassan en nog enkele andere Nederlandse successen. Verder waren de Jeux Olympiques over het algemeen moeilijk te volgen. De openings- en sluitingsceremonieën kon onze camping-wifi niet aan.

Zo miste ik Zaho. Pas in november las ik over haar in de Volkskrant. Dat blonde haar en die dikke wenkbrauwen trokken mijn aandacht. Ik ging haar direct luisteren, om wat ze vertelde én omdat ik altijd nieuwsgierig ben naar nieuwe Franse muziek.

Kippenvelstem

Wat je dan hoort? Een heel bijzondere stem. Een diepe, volle kippenvelstem. Zij heeft dat je ne sais quoi, zoals de Fransen dat zo lekker zeggen. Ik luisterde en was meteen verkocht. En dat klopt wel, nu ik lees dat ze erg is beïnvloed door Jacques Brel en Barbara, een Belg en een Française wiens muziek ik ook zeer apprecieer en zo ongeveer par coeur ken.

Deze 25-jarige chanteuse komt uit Saint-Nazaire, een Zuid-Frans kustplaatsje waar ik nog nooit ben geweest. Ze woont nu in Nantes – ook nooit geweest. Ze heeft één cd gemaakt, La symphonie des éclairs. Het titelnummer daarvan lijkt nu al een Franse klassieker.

Il fait toujours beau au-dessus des nuages
Mais moi, si j’étais un oiseau, j’irais danser sous l’orage
Je traverserais les nuages comme le fait la lumière
J’écouterais sous la pluie la symphonie des éclairs

Tivoli

Zaterdag zag ik Zaho. In Tivoli in Utrecht, waar vriendin M. en ik op wonderbaarlijke wijze kaartjes voor hadden gescoord. Het was namelijk razendsnel uitverkocht, net als het concert in Paradiso twee dagen later. De app Ticketswap was voor mij ook een onbekend fenomeen, maar gelukkig kent M. alle Ticketswap-geheimen en ging ze er fanatiek mee aan de slag. Deze app is als een tombola, waarbij er als door een wonder zomaar een kaartje in je handen kan vallen. Je moet wel geluk hebben, zeker bij Zaho, want het aantal aanvragen op Ticketswap was zo groot dat ze beide zalen makkelijk twee keer had kunnen uitverkopen. Net zoals ze het fameuze Olympia, de oudste concertzaal van Parijs, al tien keer heeft uitverkocht. Wij grepen ook naast die Parijse kaartjes, maar voor Utrecht was het geluk met ons. Dus togen wij zaterdagavond naar Tivoli en waren mooi op tijd voor een plekje niet ver van het podium.

Flauwvallen

Ik zal het meteen maar bekennen: ik ben geen notoire concertganger. Een verklaring daarvoor heb ik niet, want zeker na het concert van zaterdagavond zie ik weer hoe fantastisch het is livemuziek te horen en vooral te beleven. De roes van zaterdagavond voel ik nog steeds. Die avond was ik gebiologeerd door Zaho de Sagazan in haar witte fladderbloesje en vergat ik alles om me heen. Maar van tevoren zie ik op tegen vier uur (of langer) staan in een menigte. Ik ben bang flauw te vallen. Dat gebeurde lang geleden eens tijdens een concert van Bob Dylan in Groningen. Dat kwam niet door Dylan, maar door zuurstofgebrek. Ik ben bang dat ik dorst krijg op dat plekje dat ik net heb veroverd. Of dat ik naar de wc moet en dan van mijn stekje kwijt raak.

Dat viel allemaal reuze mee. Nergens last van. We raakten gezellig in gesprek met een andere Zaho-fan uit Alkmaar, die haar had ontdekt dankzij een filmpje op internet.

Ontboezemingen

Al mijn zorgen verdwenen zodra Zaho de Sagazan op kwam en achter het toetsenbord ging zitten. Ze zong La fontaine de sang en het was meteen raak. Wat een stem, wat een energie. Zo zong ze nog dertien nummers, allemaal van haar cd en samen met een driekoppige band. Het zijn prachtige intieme chansons, afgewisseld met stampende techno nummers – want Kraftwerk is ook een groot voorbeeld voor haar. Tijdens het concert vertelde ze, ietwat gegeneerd lachend, hoe ze tot deze liedjes was gekomen. Dat deed ze in het Engels, met een zwaar Frans accent. Ze struikelde zelfs over haar Engels en stapte af en toe over op het Frans. Waar het op neerkwam is dat ze erg sensitief is en daarom altijd veel huilde. Eten aan tafel? Alleen maar huilen, het hele diner lang. Hele dagen huilen, soms in de armen van haar moeder. Ze huilde zoveel, dat iedereen (ze heeft vier zussen, onder wie een tweelingzus) er gek van werd. Totdat ze achter de piano ontdekte dat ze dat hypergevoelige van haar kon omzetten in liedjes. Ze kon iets naars veranderen in iets moois. En dankzij alle tranen ontstonden achter de piano nieuwe Franse klassiekers.

Dat verhaal klinkt vrij logisch, maar je moet het maar kunnen. En zij kan dat. Bovendien heeft ze ook nog een stem zoals je nog nooit hebt gehoord. Zo karakteristiek, zo diep, eigen en bijzonder. Dan klinken zelfs de covers die ze zaterdag als toegift zong (van David Bowie, Nena en een Franse klassieker) als nieuw.

Tristesse

Eigenlijk vind ik haar nummer Tristesse iets teveel. Het gaat over dat zij zich een marionet voelt van het verdriet, dat speelt met haar. Zo is ze geboren en dat haat ze. Je te déteste. Live was dat een hoogtepunt, zeker met haar hoekige dansen in het stroboscopisch licht. Het dramatische én het dromerige hoort bij haar, vertelde ze. Drama and dreams. Het zit ook in het liedje Dis moi que tu m’aimes. Zeg me dat je van me houdt. Op foto’s van Franse concerten zie je mensen die allemaal A4-tjes met je t’aime omhoog houden. In Utrecht geen A4-tjes, maar wel iemand die Je t’aime roept. Zaho huilt niet meer. Ze lacht, zingt, danst en verkoopt alle zalen uit.

Wil je haar nog zien? Kleine kans dat er nog kaartjes zijn voor haar concerten in Keulen, Wenen, Montreal, Toronto of Quebec. Maar ga haar vooral luisteren. Thuis is het ook heel mooi.