Kleurenfoto’s
In de krant lees ik over een expositie van een fotograaf, die als een van de eersten is begonnen met het maken van kleurenfoto’s. Het was 1966 en hij maakte kleurenfoto’s. Niet als reclame, maar als Kunst. Het verbaast me dat dat nog maar zo relatief kort bestaat, 51 jaar dus. Ik besluit erheen te gaan en zit al op de fiets richting Foam. Zoiets intrigeert, misschien heeft het wel met die halve eeuw te maken. Wat ook lonkt zijn de bijzondere kleuren waarover wordt geschreven.
Foam is een relatief klein museum. Ik zou bijna ook ‘overzichtelijk’ zeggen, maar de stalen trappen en de sluip-door-kruip-door-gangetjes zorgen er juist voor dat je – als je er niet vaak komt – geen flauw benul hebt waar je je bevindt.
Kuiven
Ik vind desalniettemin al snel de foto’s van William Eggleston (1939). Het zijn op het eerste gezicht simpele foto’s uit het zuiden van de VS. Met veel Amerikaanse sleeën, parkeerplaatsen, reclameborden, mannen met verzorgde kuiven, gokpaleizen, weidse landschappen en af en toe een mooie wolkenlucht. Het glas frisdrank voor een vliegtuigraampje in de lucht van het affiche heeft inderdaad onaardse kleuren. De foto’s zijn bevreemdend, want de southern jaren zestig sfeer is inderdaad aanwezig, maar je voelt dat het niet alleen draait om wat erop staat.
Hoe meer foto’s je ziet (het zijn er totaal 75), hoe meer je je realiseert dat de kleuren en vormen net zo belangrijk zijn als de inhoud en om hoe hij het in het kader heeft gevangen. Hij mocht dan een van de eersten zijn geweest die dit met kleurenfoto’s deed, hij deed het bijzonder schilderachtig. Hij keek met zijn camera en deelt zijn bijzondere blik met ons.
Het triviale
Af en toe vraag je je af wat je ermee moet, met zulke foto’s die zulke gewone dingen laten zien. Auto’s, een man die een hamburger eet (mooi gecoiffeerd, dat wel), een versperde weg. De begeleidende tekst op de muur zegt dat zijn ‘democratic camera’ het triviale belangrijk maakt.
En daar houd ik altijd van. Deze mooi gekaderde beelden zetten je aan het nadenken. Over kunst, over het zuiden van de VS, over compositie, over die Amerikaanse reclames en ja, ook over die kuiven waarin zoveel aandacht aan is besteed. En juist omdat deze Eggleston gewone dingen zo mooi in beeld heeft gebracht en zijn foto’s op een unieke manier oplichten tot een zinderend, prachtig beeld, blijft het je bij. Foto’s die van iets simpels een uniek beeld maken, dat is ware kunst.
‘Los Alamos’ van William Eggleston. Tm 7 juni in Foam Fotografiemuseum, Keizersgracht 609 in Amsterdam.
